دستورالعمل برآورد هزينه هاي ناشي از آلودگي منابع آب و جريمه ناشي از آن
شرح سيماي پروژه
جرايم زيست محيطي پيش از اين بر اساس آيين نامه هاي اجرايي بند (ج) ماده 104 و ماده 134 قانون برنامه 5 ساله سوم توسعه اقتصادي، اجتماعي و فرهنگي كه در تابستان سال 1380 از طرف سازمان حفاظت محيط زيست بنام جرايم زيست محيطي منتشر شده است، محاسبه شده اند. بر اين اساس كليه واحدهاي آلاينده موظفند خروجي پساب صنعتي خود را در حد ضوابط و استانداردهاي زيست محيطي حفظ كرده و چنانچه بواسطه آلاينده هاي موجود در پساب خود، تخريب محيط زيست را ناشي شوند، پس از اخطار سازمان و تعيين مهلت بايستي براي رفع آلودگي خود اقدام نمايند. از آنجايي كه تاكنون محاسبه جرايم زيست محيطي بر اساس ضرايب حساسيت و برخي ملاك هاي ديگر صورت پذيرفته است و بر اين اساس نتوانسته صنايع آلاينده را در اكثر مواقع به بهبود كيفيت پساب خود مجاب نمايد و از سوي ديگر نحوه محاسبه جرايم بر اساس ضرايب حساسيت داراي ابهاماتي بوده است، بازنگري ضرايب در نظر گرفته شده براي تعيين جرايم و در نهايت تدوين روشي جديد براي محاسبه جرايم زيست محيطي آلودگي آب، اساس مطالعات حاضر بوده است.
اهداف مطالعات زيست محيطي
- بازنگري ضرايب حساسيت منطقه؛
- بازنگري ضرايب حساسيت محيط؛
- تدوين روشي جديد براي تعيين جرايم زيستمحيطي صنايع آلاينده؛
- بررسي روش هاي تعيين خسارت بر منابع آب و خاك؛
اهم اقدامات و فعاليت ها
- بررسي تجارب ملي و بين المللي در خصوص تعيين جرايم زيست محيطي منابع آب؛
- بررسي قوانين و مقررات موجود در كشور در خصوص چگونگي محاسبه جريمه؛
- بازنگري ضرايب حساسيت منطقه با استفاده از نتايج مطالعات در سطح كل كشور در خصوص منابع آب سطحي، آب زيرزميني، كاربري مخازن در حال بهره برداري و اجرا و اكوسيستم ها به تفكيك خشكي و آبي و تهيه نقشه هاي مربوطه و تعيين ضرايب حساسيت از مقياس خيلي كم تا خيلي زياد؛
- تعيين ضرايب حساسيت محيط بر اساس مقايسه كاركرد اقتصادي و اكولوژيك اكوسيستم ها و تعيين پايداري اكوسيستم ها بر اساس مقايسه كاركردها و در نهايت تفكيك ضرايب حساسيت محيط از ريسك كم تا ريسك زياد؛
- ارائه روشهاي جهاني براي تعيين خسارت بر منابع آب سطحي و زيرزميني؛
- بازنگري چگونگي محاسبه جرايم زيست محيطي بر اساس بومي كردن روش مورد تاييد EPA؛
- پيشنهاد پارامترهاي كليدي پايش (بر اساس طرح خود اظهاري) براي صنايع آلاينده در سطح كشور جهت تعيين جرايم زيست محيطي براي پارامترهاي آلاينده آنها بر اساس روش جديد؛
اين مطالعات كه با نظارت سازمان حفاظت محيط زيست انجام گرفته است، با توجه به گستردگي موضوع و لزوم در نظر گرفتن تمامي جوانب براي ويژگي هاي مختلف موجود در سطح كشور، همواره بعنوان يكي از مطالعات خاص در بخش محيط زيست مد نظر بوده و متدولوژي تعيين ضرايب حساسيت منطقه و محيط با توجه به آنكه در اسناد قبلي تعيين جرايم زيست محيطي، رويكرد مشخصي نداشته است، از جمله ويژگي هاي منحصر بفرد اين مطالعات است. همچنين با توجه به آنكه روش جهاني EPA بعنوان روش پيشنهادي تعيين جرايم در نظر گرفته شده است، نحوه بومي سازي آن بر اساس شرايط كشور و لحاظ نمودن ضرايب حساسيت منطقه و محيط در آن روش نيز، از ديگر ويژگي هاي اين طرح است.